Frettenkliniek "Brouwhuis" 
Drs. J. Moorman-Roest, fretten-dierenarts                          
Rivierensingel 730
5704 NZ Helmond
Tel: 0492-515977
Voeding van de fret

Niet alle voerfabrikanten houden met de samenstelling van hun frettenvoer rekening met de laatste inzichten betreffende voeding van de fret. Kortom er is veel "rotzooi" op de markt en dat is helaas schadelijk voor onze fretten. Voor een eigenaar is het moeilijk om zonder enige kennis over deze inzichten een beoordeling te maken betreffende de kwaliteit van het gebruikte voer. Als er maar een mooi fretje op de verpakking staat dan lijkt de voeding al heel wat. Dierenwinkels zijn meestal ook niet op de hoogte van de kwaliteit van de door hen verkochte frettenvoeders.

Het maagdarmkanaal van de fret
De fret is een strikte carnivoor (vleeseter). Zijn maagdarmkanaal is erop gebouwd om prooidieren in zijn geheel op te eten en te verteren. Prooidieren bestaan uit goed verteerbare vleeseiwitten. In het maagdarmkanaal van prooidieren bevinden zich slechts kleine hoeveelheden, reeds gedeeltelijk verteerde plantaardige bestanddelen.
Ze hebben een relatief kort maagdarmkanaal dat bijvoorbeeld de helft korter is dan het maagdarmkanaal van de kat. Fretten hebben géén blinde darm. Bij honden en katten is de blinde darm belangrijk voor de vertering van koolhydraten en vezels. De dikke darm van fretten is maar 5% van de gehele lengte van zijn maagdarmkanaal. Bij de meeste huisdieren is dat 20% of meer.
De passage snelheid van het voedsel door de darmen is 2x zo snel als die bij de kat. In 4 uur tijd is het voedsel van voor naar achter!
Kortom het darmkanaal van een fret is véél minder efficiënt in de opname van voedingsstoffen dan dat van onze andere huisdieren.

Een goede voeding is essentieel voor de gezondheid van een dier. Het is belangrijk voor het goed functioneren van alle organen en het opbouwen van een effectief immuunsysteem.

Wat zijn de gevolgen van dit maagdarmkanaal voor de voeding.
Fretten hebben voedsel nodig van hoge kwaliteit en met een goede verteerbaarheid.
Voor de eiwitten geldt dat hun voedsel moet bestaan uit zoveel mogelijk goed verteerbare eiwitten van dierlijke oorsprong. Plantaardige eiwitten (in granen of soya) zijn weliswaar een stuk goedkoper maar worden slecht verteerd door de fret. De aanwezigheid van veel plantaardige eiwitten kunnen leiden tot de vorming van blaasgruis, een slechte huid en vacht, een slechte groei van pups en een verminderde vruchtbaarheid. Op latere leeftijd kan het lijden tot chronische diarree. Aan de aanwezigheid van een kleine hoeveelheid plantaardige eiwitten valt niet te ontkomen omdat deze nodig zijn voor de productie van het voer in brokjes.
Fretten hebben in hun voeding een eiwit percentage van 35-40% nodig.
De belangrijkste energiebron voor de fret is dierlijk vet van hoge kwaliteit. Het vet percentage moet hoog zijn: 20-25%.
De enige koolhydraten in prooidieren zijn de groente en fruit resten in de hun maagdarmkanaal. De fret heeft slechts behoefte aan een lage hoeveelheid goed verteerbare koolhydraten. In voeding gebaseerd op plantaardige eiwitten zitten veel meer koolhydraten dan voeding op basis van vleeseiwitten. Een overmaat aan koolhydraten stimuleert de alvleesklier tot een hogere productie van insuline. Deze verhoogde productie kan bij een jarenlange overstimulatie makkelijker lijden tot de vorming van insulinomen op latere leeftijd.
Vezels zoals aanwezig in fruit en groentes worden niet verteerd. De aanwezigheid zal de voedingswaarde van het voedsel verlagen.

Fretten hebben een voeding nodig met hoog eiwit- en vetgehalte van dierlijke oorsprong en een zo laag mogelijk koolhydraat- en vezelgehalte.

Wat moet ik nu voor voeding geven
Hondenvoer
Op hondenvoer kunnen fretten niet leven vanwege het hoge gehalte aan plantaardige eiwitten en vezels. Ze zullen uiteindelijk sterven door ondervoeding of door maagdarm- of respiratoire stoornissen ten gevolge van een slecht immuunsysteem.

Kattenvoer
Katten hebben een heel ander maagdarmkanaal en dus ook heel andere behoeftes dan de fret. Katten kunnen leven van een veel mindere kwaliteit voeding. De meeste katten voeders, zeker de goedkopere soorten zijn dan ook volstrekt onvoldoende voor de fret. Alleen kittenvoer van een zeer hoge kwaliteit voldoet aan de eisen voor fretten. Gewoon kattenvoer uit de supermarkt zal op de lange termijn schadelijk zijn voor de gezondheid van de fret. Fretten vinden kattenvoer (ook de goedkopere soorten) vaak wel erg lekker omdat er een smakelijk dierlijk vetlaagje aan de buitenkant van deze brokjes wordt aangebracht.

Frettenvoer
In de afgelopen jaren zijn er meerdere frettenvoeders op de markt gekomen omdat de fret in populariteit enorm is gestegen en de fabrikanten hierop inspelen. Helaas zijn lang niet alle nieuwe frettenvoeders van een voldoende kwaliteit. Het is echter heel moeilijk voor een eigenaar de verschillende voederetiketten te beoordelen. Maar ook voor deskundigen is dit moeilijk omdat de voederfabrikanten het exacte recept meestal niet prijs geven. We kunnen daarom ook alleen maar globaal vergelijken!
Helaas geven de op de verpakking vermelde voedingsstoffen niet de kwaliteit of verteerbaarheid van de eiwitten aan. Een haarbal bijvoorbeeld is 100% dierlijk eiwit, maar niet verteerbaar voor de fret! Daarnaast geven eiwitpercentages slechts het totale eiwitpercentage van zowel plantaardige- als dierlijke eiwitten aan.
De ingrediënten van een diervoeding staan meestal in volgorde van hun aanwezigheid op het product. De volgende richtlijnen kunnen globaal gebruikt worden om een ingrediënten lijst te beoordelen:
Kippenvlees en kip- en/of pluimvee bijproducten zijn meestal eiwitten van een goede kwaliteit en worden bij de betere voeders vaak als eerste in de rij genoemd.
Als granen als eerste op de lijst worden genoemd is het voer waarschijnlijk van een mindere kwaliteit.
Ingrediënten lijsten die onduidelijk weergeven welke eiwitten gebruikt worden door bijvoorbeeld te spreken van "vlees en dierlijke bijproducten" lijken minder betrouwbaar voor de fret.
Bij de eerste 4 ingrediënten zouden pluimveevet genoemd moeten worden als bron van dierlijke vetten. Deze zijn goed verteerbaar en smakelijk.
Viseiwitten worden door een fret meestal niet als smakelijk ervaren. In de frettenvoeders op basis van nertsenvoer worden deze vaak als belangrijke eiwitbron gebruikt. Enige viseiwitten in het voer zijn prima maar het voer moet er niet naar ruiken.
Vezels worden slecht verteerd en kunnen in overmaat schadelijk zijn voor het maagdarmkanaal. Het opgegeven percentage moet onder de 2% blijven. De hoeveelheid ontlasting neemt toe bij teveel onverteerbare bestanddelen in het voer.
Geëxpandeerde voeders zijn beter verteerbaar dan gepelletteerde voeders. De pellets kun je herkennen omdat het staafjes zijn die lijken op konijnen-bix.

Over het algemeen kun je stellen dat een goede kwaliteit voeding duurder is door de gebruikte vleeseiwitten. Een goedkoop voer kan nooit voldoende kwaliteits-eiwitten bevatten.

Welke merken zijn aan te raden
Zoals reeds eerder vermeld is een juiste beoordeling van de diverse voeders op basis van wat op de verpakking vermeld staat meestal onvoldoende mogelijk. Gelukkig is er in Amerika wel nader onderzoek verricht.
Judith Bell publiceerde in 1999 een wetenschappelijk artikel waarbij zij diverse voeders onder de loep nam. Hieruit bleek dat de kittenbrokjes van Hill's Science Diet en Eukanuba van een voldoende kwaliteit waren om in alle levensstadia van de fret te voorzien aan de behoeftes.
Verschillende topmerken van frettenvoeders werden eveneens onderzocht. Van deze merken is alleen Totally Ferret op dit moment in Nederland verkrijgbaar.
Totally Ferret werd in 1994 op de markt gebracht in Amerika en was een van de eerste commerciële diëten die getest werden op fretten. Het heeft inmiddels bewezen een volledig en uitgebalanceerd voer te zijn.

Totally Ferret, Hill's kitten brokjes en Eukanuba kitten brokjes zijn op dit moment de beste voeders die beschikbaar zijn voor uw fret.

Hoe overschakelen naar het nieuwe voer.
Fretten zijn zeer kieskeurig. De meeste fretten hebben een duidelijke smaakvoorkeur ontwikkeld en verwachten hun vertrouwde voer in hun bakje en NIETS anders. Ze trekken hun neusje op voor elke verandering van voer. Het is daarom vaak zeer moeilijk om de fret om te schakelen op een kwalitatief beter voer.
Geleidelijk overschakelen door nieuwe brokjes bij de oude te voegen is meestal gedoemd te mislukken. De fretten laten het nieuwe voer gewoon liggen of graven net zolang in hun voederbakje tot al het nieuwe voer eruit ligt en eten alleen de oude brokjes. Een totale omschakeling is meestal het beste. Het kan helpen om Nutri-plus gel of Ferretone over de nieuwe brokjes te smeren om deze aantrekkelijker te maken.
Als de fret echter al een paar dagen weigert te eten kan het mogelijk helpen om met water een brij te maken van het oude en het nieuwe voer. Voeg hier iets wat hij erg lekker vindt aan toe (Ferretone, Nutri-plus gel, slagroom, boter). Geef het lekker opgewarmd. Verhoog in deze brij geleidelijk het aandeel van het nieuwe voer.

Fretten snoepjes en voedingssupplementen
Veel eigenaren geven hun fret fruit (rozijntjes, banaan) of groente (komkommer). Zoals al eerder genoemd zijn dit plantaardige voedingstoffen die niet verteerbaar zijn voor de fret. Bij te grote ingeslikte stukjes kan obstipatie ontstaan met eventueel zelfs een levensgevaarlijke obstructie. Daarnaast is het heel goed mogelijk dat een maagdarmkanaal dat niet gemaakt is voor deze voedingsstoffen hierop gaat reageren met ontstekingsverschijnselen welke bij oudere dieren tot een chronische diarree kunnen veroorzaken.
Voedingssupplementen zijn onnodig bij een goede voeding. "High fat" supplementen als Ferretone zijn echter onschadelijk als ze in kleine hoeveelheden worden gegeven.
Koolhydraat rijke supplementen zoals Ferretvite en Nutri-plus gel moeten vanwege hun effect op de alvleesklier met enige terughoudendheid worden verstrekt. Fretten zijn dol op zoetigheden maar traktaties zoals koekjes, snoepjes, chips en rozijnen kunnen beter achterwege gelaten worden. Rozijnen zitten namelijk vol suikers. Nutrilon soya (baby melk) bevat ook veel suikers en is dus eveneens ongeschikt
Haarbal laxantia bevatten vaak zoetstoffen als melasse en kunnen vaak ook als een traktatie gegeven worden.
Kleine stukjes gekookt of gebakken vlees, gekookt ei, eidooier, honden of katten snoepjes gemaakt van vleesproducten zijn goede alternatieven om een fretje te verwennen.

Fruit (rozijntjes) en groente zijn NIET geschikt als traktatie. Vlees en vleessnoepjes zijn WEL geschikt.

Voeding van oudere fretten (boven 7 jaar leeftijd)
Naarmate fretten ouder worden is het moeilijker om ingesleten voedingsgewoontes en voorkeuren te veranderen. Het omschakelen naar een kwalitatief beterdieet kan soms dermate stress oproepen dat het misschien beter is om dat niet meer te doen.
Veel oudere fretten eten slechter en verliezen gewicht ondanks een goede gezondheid. Mogelijk wordt hun reukvermogen minder waardoor de brokjes als minder smakelijk worden ervaren. Soms helpt het om een brij te maken van hun brokjes met warm water en daardoor heen hun favoriete traktatie te mengen. Er zal wel sneller tandsteen ontstaan en het is dus belangrijk dat het gebit regelmatig wordt bijgehouden door de eigenaar of de dierenarts (bij oudere dieren liever niet onder narcose). Het is mijn persoonlijke mening dat het niet verstandig is om oudere fretten op voer voor de oudere fret te zetten. Dit bevat vaak minder eiwit om de nieren te sparen. Echter nierproblemen komen veel minder vaak voor dan insulinomen waarbij juist een eiwitrijk dieet gegeten moet worden. Het dieet voor de oudere fret dient daarom alleen aan nierpatiënten te worden voorgeschreven.
De goede zorgen van een eigenaar en het handmatig voeren van een ouder fretje zijn vaak onontbeerlijk om een dierbaar fretje een prettige oude dag te geven.